ΑΛΕΞΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΣ - Να γιορτάζουμε το θάνατο σαν γάμο

«Μια δυνατή φωτιά να καιόμουνα που προτού γίνω η στάχτη μου να ζεστάνω τους ζωντανούς σου Κύριε, ελπίδα. Ολοζώντανος σαν μαύρος κότσυφας στα νύχια του γερακιού να τραγουδήσω με το θάνατό μου τη ζωή. Μια δυνατή φωτιά να καιόμουνα που προτού γίνω η στάχτη μου να ζεστάνω τους ζωντανούς σου Κύριε, αγάπη». Ένα ποίημα-προσευχή, το ποίημα-προσευχή που ακούγεται στο φινάλε του «Ηνίοχου» και το λέει ο ίδιος ο Αλέξης Δαμιανός στο φινάλε της εκπομπής «Παρασκήνιο» (ΕΤ-1, 8.00). Μια εκπομπή αφιερωμένη στην ταινία και το δημιουργό της, μια εκπομπή που έχει μαζέψει εικόνες από τη διαδρομή του «Ηνίοχου» αλλά και εικόνες που δημιούργησε μαζί με τον Αλέξη Δαμιανό, αφού έρχεται ο ίδιος στο «Παρασκήνιο» και μιλά. Μιλά για το θάνατο, για τα δημοτικά μας τραγούδια, τη γιορταστική στάση απέναντι στο θάνατο που υπάρχει σ' αυτά. «Σκέψου να νικήσουμε και να γιορτάσουμε το θάνατο σαν να είναι γάμος. Αυτό είναι η ουσία του ανθρώπου. Δεν το 'χει κατακτήσει. Τα δημοτικά τραγούδια το γνώριζαν. Μην πείτε λέει πως λαβώθηκα, πέστε της πως παντρεύτηκα και πήρα τη μαύρη γη γυναίκα κι αυτά τα λιανολίθαρα αδέρφια και ξαδέρφια», λέει κι απαγγέλλει προς επίρρωση. Είναι - συνεχίζει - γιορταστικός ο θάνατος. Είναι η μεγάλη φυσική αναγκαιότητα της εναλλαγής των κουρασμένων με νέα που να λάμπουν και να είναι η ζωή αιωνίως ανθίζουσα. Αυτό το μυστήριο της φύσης και του θεού δεν το αντιλαμβανόμαστε γιατί όσο το συνειδητοποιούμε, δεν ενωνόμαστε με όλα αυτά. «Ξέρεις πώς τελειώνει το έργο μου;», ρωτάει στο πλαίσιο της συνέντευξης που έγινε λίγες μέρες πριν προβληθεί η ταινία στους κινηματογράφους. «Δεν υπάρχει τέλος. Η ζωή είναι αιώνια. Τον ύμνο της εφήμερης βιολέτας και του τριαντάφυλλου τον ύμνο λες, τραγούδι αιώνιο». Το «Παρασκήνιο» κάνει κι ένα ταξίδι προς τα πίσω. Πέντε χρόνια πριν. Ο σκηνοθέτης διδάσκει στους ερασιτέχνες ηθοποιούς του ένα τραγούδι της φυλακής. Μια ερασιτεχνική λήψη καταγράφει τις πρόβες, τα γυρίσματα, τη διδασκαλία και το στήσιμο των σκηνών στη φυλακή. Επιστροφή στο παρόν. Αετοπούλειο Πολιτιστικό Κέντρο. Εκδήλωση προς τιμήν του. Ο Νίκος Κούνδουρος πρόκειται να τον παρουσιάσει. Λίγο πριν μπουν στην αίθουσα, θυμούνται στιγμές που ζήσανε μαζί στην Κατοχή. Αρχίζει η εκδήλωση. Στο φινάλε ο Δαμιανός λέει το ποίημα-προσευχή... Ενώ, στην ερώτηση που του υποβάλλεται στο τέλος της εκπομπής-αφιερώματος: «Σ' αυτές τις δύο ώρες της ταινίας σου πού θα ταξιδέψει ο θεατής», απαντά: «Όπου μπορεί».